Na Kontakt 24 dostaliśmy mnóstwo pytań dotyczących programu Rodzina 500 plus. Zadajecie je w naszym gorącym temacie. Na Wasze pytania odpowiada Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Pytanie: "W miejscu stałego zameldowania czy w miejscu zamieszkania? Czy trzeba być zameldowanym (choć czasowo) w miejscu składania wniosku? Czy ograniczenie dochodu od góry wymaga zatrudnienia innych osób do weryfikacji tych wniosków, niż te osoby które będą weryfikowały prawo do świadczenia od kwoty dolnej (800-1200)? Propozycja jest prosta… osoby rozliczające się z dziećmi z podatku składają odpowiedni PIT-37 - czy nie wystarczy info z US, że dochód na osobę przekracza np. średnią płacę?"

Ministerstwo: Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie trzeba złożyć w urzędzie miasta/gminy lub ośrodku pomocy społecznej (lub innej jednostce organizacyjnej gminy jeśli wdanej gminie zadanie to będzie przez taka jednostkę realizowane) właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o ww. wychowawcze (miejsce zamieszkania nie musi być tożsame z miejscem zameldowania). Wprowadzenie górnego progu dochodowego oznaczałaby konieczność zbadania sytuacji dochodowej każdej z 2,7 mln wnioskujących o ww. świadczenie rodzin. Nie zdecydowano się na to rozwiązanie ponieważ analizy wskazują, że ewentualne oszczędności z tego tytułu tylko nieznacznie przekraczałyby zwiększenie wydatków administracyjnych (w tym także wydatków na zatrudnienie dodatkowych osób) związanych z koniecznością weryfikacji przy takim rozwiązaniu dochodów wszystkich rodzin. Przykładowo, przy progu dochodowym 5 tys. zł, oszczędności wyniosłyby 81 mln zł, a koszty weryfikacji 76 mln zł.

Pytanie: "Wśród znajomych mam rodzinę z pięciorgiem dzieci nie spełniają kryterium dochodowego, więc powinni otrzymać po 500 zł na każde dziecko. Ale mają spore zadłużenie i komornik siedzi na wszystkim na czym może czy zabierze też pieniądze dzieciom?" Ministerstwo: Świadczenie wychowawcze nie będzie podlegać ani egzekucji sądowej ani egzekucji administracyjnej.

Pytanie: "Jeżeli ten program ma wejść w życie od 1 kwietnia to czy dotychczasowe zasiłki rodzinne tracą moc od tej daty, bo nikt nie mówi na razie jak to będzie ze starymi zasiłkami na dziecko. Co się dzieje ze świadczeniem alimentacyjnym w przypadku, kiedy ja pobieram je z MOPS-u? Mam 3 dzieci i pracuję, z programu 500 plus skorzystam w pełni, gdyż mieszczę się w progu dochodowym nawet na 1 dziecko... Jeżeli dostanę ten zasiłek i doliczę moją pensję to nagle się okazuje ze nie mieszczę się w progu dochodowym do alimentów, które wynosi od 2008 r. 725zł. Moje pytanie zatem jest jedno. Co z tymi rodzinami? Ojcowie już nie będą musieli płacić, bo nie mają z czego jak większość dłużników alimentacyjnych, a mops nie wypłaci bo matka ma więcej niż 725 zł na osobę". Ministerstwo: Świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł nie będzie wliczane do dochodu w innych systemach wsparcia rodzin, w szczególności przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, dodatków mieszkaniowych, stypendiów dla uczniów i studentów, a więc nie spowoduje utraty tych świadczeń. Wejście w życie programu Rodzina 500 plus nie oznacza również likwidacji funkcjonującego systemu świadczeń rodzinnych w ramach którego wypłacane są zasiłki rodzinne ani innych, ww. systemów wsparcia materialnego rodzin.

Pytanie 1.: "Rozstałem się z mamą mojej córeczki i wszedłem w nowy związek, w którym moja obecna partnerka też ma dziecko z innym mężczyzną. Czy nie będzie barier w wypłaceniu nam na nasze wspólne drugie dziecko, gdy są inni ojcowie i dzieci posiadać będą inne nazwiska?"

Pytanie 2.: "Ojciec mojej córki dostanie 500 zł na swoje drugie dziecko, ponieważ na pierwsze (moją córkę) nie należy mu się z powodu progu dochodowego. Jest to jednak MOJE drugie dziecko, na które powinno mi się należeć 500 zł, jednak dziecko pozostaje pod opieką ojca w Polsce. Jak program 500 plus wygląda w takiej sytuacji?" Ministerstwo: W przypadku rodzin patchworkowych, fakt, że wychowywane dziecko ma innego ojca lub nosi inne nazwisko nie będzie miał wpływu na przysługujące świadczenie. W myśl ww. projektu ustawy rodzinę stanowią m.in. rodzice żyjący w nieformalnym związku i wychowywane przez nich dzieci (do ukończenia 25 roku życia)z poprzednich związków, o ile rodzice ci wychowują co najmniej jedno wspólne dziecko. Natomiast, jeśli po rozstaniu/rozwodzie rodziców, dziecko nie zamieszkuje z rodzicem, to rodzic ten nie będzie mógł zawnioskować o świadczenie wychowawcze na to dziecko ani uwzględnić tego dziecka w składzie rodziny wnioskując o przyznanie świadczenia wychowawczego na inne dziecko.

Pytanie: "Czy jeśli nieznacznie przekroczony jest dochód przy jednym dziecku np. o kilka złotych, otrzyma się 500 złotych?" Ministerstwo: Ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci nie przewiduje mechanizmu pozwalającego na wypłatę świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko jeśli dochód w przeliczeniu na członka rodziny przekracza kwotę 800 zł lub 1200 zł jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne.

Pytanie 1.: "Jestem osobą samotnie wychowującą 1 dziecko do 18 roku życia, które wg wyroku rozwodowego sądu zamieszkuje zawsze ze mną, a mój dochód miesięczny jest w różnych miesiącach różny ponieważ pracuję na umowę zlecenie i pensja zależy od wypracowanej sprzedaży. Czasem więc przekraczam próg dochodowy na pierwsze dziecko, a w niektórych miesiącach nie. Czy wtedy, gdy go nie przekraczam mam każdorazowo starać się o świadczenie dokumentując to wypłatą na konto w danym miesiącu?".

Pytanie 2.: "A co w przypadku, gdy zasądzone alimenty są płacone raz na jakiś czas. Np. co pół roku po ściągnięciu przez komornika. Kwota alimentów to 1200 zł, a matka zarabia netto 1300 zł. Czy dziecko otrzyma 500 zł?"

Ministerstwo: Dochód będzie obliczany w sposób analogiczny do świadczeń rodzinnych. Podstawą obliczenia dochodu będzie dochód z roku bazowego, tj. 2014. Jeśli dochód ten będzie nieaktualny ze względu na zmianę sytuacji dochodowej, np. utratę wynagrodzenia w przypadku utraty lub zmiany pracy lub zakończenia realizacji umowy zlecenia, organ nie uwzględni utraconego dochodu obliczając dochód rodziny, na zasadach przewidzianych w projekcie ustawy. Oceną wszystkich, występujących w indywidualnej sprawie okoliczności, w tym ustalaniem sytuacji dochodowej dla potrzeb przyznania świadczeń wychowawczych będą się zajmowały gminne organy właściwe, tj. urzędy miast/gmin lub ośrodki pomocy społecznej właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się i to te organy, w formie decyzji administracyjnej, rozstrzygać będą, czy w danej indywidualnej sprawie spełnione będą warunki ustawowe do przyznania świadczenia, w tym kryterium dochodowe na pierwsze dziecko, do przyznania świadczenia.

Pytanie: "Rodzice zastępczy również otrzymają 500 zł na dziecko, poza stałym zasiłkiem? Czy w takim przypadku ci rodzice otrzymają wsparcie na KAŻDE dziecko?" Ministerstwo: Świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwało na dzieci umieszczone w pieczy zastępczej jednak Program Rodzina 500 plus obejmie swoim zasięgiem również rodzinne formy pieczy zastępczej. Projektowana ustawa zakłada, że świadczenie o podobnym charakterze do wprowadzanego świadczenia wychowawczego, będzie przysługiwało rodzinom zastępczym i osobom prowadzącym rodzinne domy dziecka. Świadczenie to wprowadzone zostanie do systemu wspierania rodziny i pieczy zastępczej (zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) i będzie miało formę dodatku do otrzymywanych przez rodziny zastępcze i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Dodatek ten nazwany został „dodatkiem wychowawczym” i jego wysokość wynosić będzie tyle samo ile wynosić będzie wysokość świadczenia wychowawczego na dzieci wychowywane w rodzinach biologicznych. Dodatek wychowawczy przysługiwać będzie na umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej dziecko, w wieku do ukończenia 18. roku życia.

Pytanie: "Mam jedno pytanie: jeżeli dziecko kończy 18 lat dopiero 26 kwietnia 2016 to mogę ubiegać się o 500 plus za te kilkanaście dni?" Ministerstwo: Tak. Świadczenie wychowawcze przysługuje do ukończenia przez dziecko 18 roku życia. Jeśli dziecko ukończy 18 rok życia w miesiącu, w którym ustawa o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci wejdzie w życie, to świadczenie za ten miesiąc będzie przysługiwało.

Pytanie: "Skąd Rząd/Samorządy weźmie/wezmą te 500 zł. na każde drugie i kolejne dziecko?" Ministerstwo: W budżecie państwa na rok 2016 są zabezpieczone środki na wypłaty świadczeń wychowawczych, które przekazywane będą samorządom na wypłaty świadczeń wychowawczych. Trzeba podkreślić i pamiętać, że rodzina i jej wsparcie, to inwestycja a nie koszt.

Pytanie: "Czy będzie jakieś dodatkowe przeszkolenie dla pracowników opieki społecznej, aby pieniądze nie były wykorzystywane w nieodpowiedni sposób np. na alkohol? Czy pracownicy socjalni będą bardziej monitować rodziny?" Ministerstwo: Projekt ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci przewiduje możliwe do zastosowania w nadzwyczajnych sytuacjach mechanizmy zapobiegania wydatkowaniu świadczenia niezgodnie z jego przeznaczeniem. Przede wszystkim, w przypadku sygnałów o marnotrawieniu świadczenia, u rodziny będzie mógł zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy przez pracowników socjalnych posiadających umiejętności, wiedzę i uprawnienia do przeprowadzania wywiadów środowiskowych, służących ustaleniu sytuacji danej rodziny. W przypadku gdy ustalenia, że osoba uprawniona do świadczenia wychowawczego marnotrawi wypłacane jej świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, gmina będzie mogła zrealizować to świadczenie w całości lub w części w formie rzeczowej, a także w formie opłacania usług, np. wniesienia opłaty za przedszkole czy opłacenia obiadów w szkole. Jeśli organ właściwy ustali, że zachodzi konieczność realizacji świadczenia wychowawczego w formie rzeczowej, to określi on w każdej konkretnej, indywidualnej sprawie jaka forma rzeczowej realizacji świadczenia wychowawczego będzie najbardziej właściwa dla danej rodziny. Podobne rozwiązanie funkcjonuje już od wielu lat w ramach ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Pytanie: "Ja pobieram zasiłek rodzinny na czwórkę dzieci w Szwajcarii, dzieciaki mieszkają w Polsce. Czy mogę liczyć na 500 plus?" Ministerstwo: Przepisy nie dopuszczają sytuacji, gdy ta sama osoba pobiera podobne świadczenia w dwóch państwach UE/EOG jednocześnie. W momencie gdy rodzic przebywający w innym państwie Unii Europejskiej czy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (do którego należy Szwajcaria) złoży tam wniosek o świadczenia rodzinne do których ma prawo, tamtejszy organ informuje marszałka województwa w Polsce, który zajmuje się sprawami z zakresu koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego. Marszałek przekazuje te informacje do właściwej gminy. Jest to mechanizm, który od wejścia Polski do UE, tj. od ponad 11 lat funkcjonuje już w systemie świadczeń rodzinnych i skutecznie zapobiega pobieraniu świadczeń w dwóch krajach jednocześnie.

Pytanie: "Moja koleżanka ma dwie córki, obie są niepełnosprawne. Obie są pod opieką matki i nie są w stanie żyć samodzielnie. Jedna ma 18 lat, druga 17. Czy tej rodzinie 500 zł na dziecko także nie przysługuje?" Ministerstwo: Świadczenie wychowawcze przysługuje na dzieci w wieku do ukończenia przez nie 18 roku życia. Świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko, definiowane jako jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 roku życia, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł lub 1200 zł jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne. W sytuacji, gdy rodzic ma dwoje dzieci: jedno, które ukończyło 18 rok życia i drugie młodsze, świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało tylko na młodsze dziecko, jeżeli spełnione zostanie ww. kryterium dochodowe.

Pytanie: "Dziecko jest od poczęcia czy od narodzin - jeżeli od poczęcia to czy należy się tej rodzinie dopłata liczona od poczęcia?" Ministerstwo: Zgodnie z art. 18 ust. 2 projektu ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, w przypadku rodziców biologicznych dziecka, prawo do świadczenia wychowawczego będzie ustalane nie wcześniej niż od dnia urodzenia się dziecka. W związku z powyższym, projekt ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci nie przewiduje możliwości wypłacania świadczenia wychowawczego na dziecko za okres przed jego urodzeniem.

Przypomnijmy, że w poniedziałek rząd przyjął projekt ustawy wprowadzającej program Rodzina 500 plus. - To bardzo ważny dzień dla rządu, dla polskiego Parlamentu, dla mnie osobiście, bo mogę powiedzieć: dotrzymałam danego słowa. Ale przede wszystkim to bardzo ważny dzień dla wszystkich polskich rodzin - mówiła premier Beata Szydło.

Program Rodzina 500 plus przewiduje wprowadzenie świadczenia wychowawczego w wysokości 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko. W przypadku rodzin, których dochód nie przekracza 800 zł na osobę w rodzinie (lub 1200 zł w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym) - również na pierwsze dziecko. Resort rodziny chce, by świadczenie było wypłacane od kwietnia. Świadczenie ma wypłacać urząd miasta, gminy, ośrodek pomocy społecznej lub centra do realizacji świadczeń socjalnych. Wniosek o świadczenie będzie trzeba składać co roku w miejscu zamieszkania.

Sejm ma zająć się projektem 500 plus już na najbliższym posiedzeniu, czyli w przyszłą środę.

Więcej o programie Rodzina 500 plus przeczytasz w portalu tvn24bis.pl.

Autor: mb / Źródło: tvn24bis.pl