Poradnik dla Reportera
Martwisz się, że nie masz profesjonalnego sprzętu? Nic nie szkodzi! Nie wiesz, czy Twój temat jest interesujący? To nic! Będziemy z Tobą szczerzy: stworzenie dobrego newsa czasem wymaga po prostu szczęścia. Załóżmy więc, że znalazłeś się w miejscu, w którym dzieje się coś ciekawego, coś, czym chciałbyś się podzielić z innymi…
1.Działaj
Dobra rada na początek – odważ się. Gdy widzisz coś godnego uwagi, wyjmij telefon i zacznij nagrywać bądź zrób zdjęcie. Najważniejsze jest to, żeby nie przegapić czegoś naprawdę ważnego – radzi reporter „Faktów" Maciej Mazur. Bądź też ciekawy i „pchaj się" w nietypowe miejsca. Jest taka standardowa dziennikarska zasada, że „jak wyrzucają cię drzwiami, to wejdź oknem". To działa, ale oczywiście bez zbędnego szaleństwa i łamania prawa, bo to się może źle skończyć.
„Dla mnie ten pierwszy impuls nadszedł podczas urlopu w lipcu 2010 roku. Był to dzień 3 sierpnia, wtedy właśnie podjęto próbę przeniesienia „Krzyża Pamięci” ustawionego przez harcerzy po katastrofie smoleńskiej. Siedziałem przed telewizorem i czułem żal, że nie mogę być w tym momencie w mojej rodzinne stolicy.
Pomyślałem, że po powrocie kupię sobie w końcu lustrzankę (do tej pory miałem do dyspozycji tylko prehistoryczną kamerę i małego kompakta). Jeszcze tego samego dnia po zakupie i naładowaniu baterii podjechałem z żoną na Krakowskie Przedmieście. Już po paru minutach spędzonych przed Pałacem Prezydenckim i poczuciu tej napiętej atmosfery wiedziałem, że będzie z tego fajny materiał, który w końcu zamieszczę w Kontakcie24. Stojąc wtedy wśród tego tłumu z aparatem w ręku poczułem, że jest to coś, co mnie kręci. To był ten pierwszy impuls, który zapoczątkował całą machinę”
Reporter 24 Piotr_Tomczyk
ZOBACZ MATERIAŁ NA PROFILU REPORTERA 24
2. Szukaj
Jak znaleźć temat? Przede wszystkim miej oczy szeroko otwarte na wszystko to, co dzieje się wokół Ciebie. Zwłaszcza na pewne niuanse i szczegóły.
Przykład: Oficjalna wizyta. „Ktoś ważny” przyjechał „gdzieś” i zrobił „coś”. Niezbyt ciekawe, prawda? Znacznie bardziej interesujące może być pokazanie reakcji ludzi na taką wizytę, tego, co dzieje się w kuluarach. Przyjrzyj się, jak wydarzenie komentują świadkowie, czy ktoś nietypowo się zachował, spojrzał czy uśmiechnął. Jednym słowem – przy szukaniu tematu bardzo ważne są emocje.
3. Poznaj zasady i… złam je
Stara dziennikarska szkoła mówi, że każda informacja powinna odpowiadać na kilka pytań: Kto? Co? Gdzie? Kiedy? Jak? Dlaczego?
Skoro już poznałeś te zasadę, pora nauczyć się ją łamać. Czasami lepiej zacząć opowieść od mało znaczącego szczegółu i przez punkt widzenia tego szczegółu patrzyć na całość.
Przykład: Oficjalna wizyta. „Ktoś ważny” przyjechał „gdzieś”. Zanim zrobi „coś”, przejeżdża przez miasto w konwoju, a Ty chcesz to pokazać innym. Dobrze jest znaleźć sobie bohatera, którego oczami będziesz tą historię pokazywać. „Kiedy relacjonowałem wizytę Benedykta XVI, znalazłem kobietę czekająca na ten przejazd i całą historię opowiedziałem z jej punktu widzenia – jej emocji, podróży do stolicy, oczekiwania. Co śmieszniejsze – prawie w ogóle nie pokazaliśmy papieża, bo cały czas kręciliśmy tą panią. Znacznie ciekawsze od przewidywalnego zachowania Benedykta były jej reakcje” – relacjonuje reporter „Faktów” Maciej Mazur.
4. Pytaj
Na początek – pytaj samego siebie. Zanim przystąpisz do realizacji tematu, zadaj sobie kilka pytań: Ilu czytelników dotyczy ten temat? Czy budzi emocje? Czy jest rozwojowy, ma szansę na kontynuacje? Czy da się go zilustrować zdjęciem/filmem?
Odpowiedzi na te pytania pozwolą Ci stworzyć materiał, z którego będziesz zadowolony i który będzie interesujący dla innych. Oczywiście, nie zawsze jest czas na zadawanie pytań. Kiedy znajdziesz się w sercu wydarzeń, opanuje emocje i…patrz punkt 1 ;)
5. Waż(ne) słowa
Piszesz po to, żeby poinformować, zainteresować, wzbudzić emocje – pamiętaj o tym. Dlatego budując narrację słowami rób to tak, jakbyś opowiadał historię znajomym na kawie. Twoja historia nie musi, a wręcz nie powinna wyglądać jak „poprawna informacja dziennikarska". Takich nie publikują nawet gazety, bo są „niestrawne”.
Używaj normalnego języka, nie konstruuj zbyt skomplikowanych zdań, nie bój się stosować kolokwializmów – historia ma brzmieć jak „gawęda", którą opowiadasz każdemu innemu człowiekowi. Nie zastanawiaj się nad doborem słów w relacji. „Nie udawajmy, że staramy się być mądrzejsi niż nasz widz czy czytelnik, bo wyjdziemy na głupków” – uważa Maciej Mazur.
Unikaj języka biurokracji i fachowego słownictwa. Słowem – im prościej tym lepiej.
6. Przełam się
Przy szukaniu czy konstruowaniu tematu, rozmawiaj z ludźmi. Rzadko jest tak, że ktoś do nas przyjdzie i sam zacznie mówić, trzeba się przełamać i zacząć pytać. Nie zrażaj się - czasami jest tak, że próbując czegoś się dowiedzieć pytamy kolejno kilka osób, które nie chcą nic powiedzieć (i na dodatek nie są zbyt miłe) a ta siódma mówi bardzo chętnie, a może nawet wczuje się w rolę naszego przewodnika.
7. Wykorzystaj przewagę
Dziennikarze korzystają z różnych źródeł informacji – mają dostęp do posłów, premierów, polityków, urzędników itd. Ale ty masz jeszcze większą przewagę – a mianowicie dostęp do mnóstwa innych źródeł informacji, które uciekają nam, profesjonalistom. Warto się na nich skupiać!
To jak reagują i co robią normalni obywatele jest znacznie ciekawsze od tego, jak zachowują się osoby ze świecznika, bo one wiedzą jak reagować, mają przewidywalne i wyuczone zachowania. Ty na co dzień stykasz się z bardziej nieprzewidywalnymi bohaterami, masz ich zaufanie, więc korzystaj z tego.
"Moją przygodę z Kontaktem 24 zacząłem cztery lata temu - sfotografowałem i sfilmowałem niebezpieczne zdarzenie, które miało miejsce niedaleko mojego miejsca zamieszkania. Było to zerwane barki z cum na Wiśle podczas podniesionego poziomu rzeki. Barki uderzyły w stopień wodny Dąbie w Krakowie.
Stwierdziłem wtedy, że tego typu wydarzenia powinna oglądać szersza publiczność, a nie tylko lokalna. Złożony kilka tygodni wcześniej profil na Kontakcie 24 umożliwia to - zwłaszcza, że nie zawsze i wszędzie w danej chwili są dziennikarze i reporterzy.“
Reporter 24 acik34
8. Obudź w sobie fotografa
Użyj telefonu
Bardzo często zdarza się, że w momencie wartym uwiecznienia nie masz przy sobie aparatu fotograficznego. Warto użyć wtedy swojej komórki - prawie każdy telefon jest wyposażony w prosty aparat, wykonujący zdjęcia wystarczającej jakości. Jeśli masz możliwość – zrób kilka różnych ujęć, żeby potem móc wybrać to najlepsze.
Zdjęcia zrobione komórką możesz umieścić w serwisie Kontaktu 24 (przez stronę www.kontakt24.tvn24.pl bądź aplikację Kontaktu24 na urządzenia mobilne), przesłać mailowo na adres kontakt24@tvn.pl lub wysłać MMS na numer 516444424.
Jak uzyskać lepszą jakość?
Przy robieniu zdjęć telefonem pamiętaj o dwóch zasadach. Lepsze efekty daje podejście do fotografowanego obiektu niż wykorzystywanie wewnętrznego zoomu w aparacie komórki. Staraj się też w momencie robienia zdjęcia unieruchomić telefon – wystarczy, że oprzesz rękę o stabilną powierzchnię, unikniesz wtedy „niewyraźnych" i „zamazanych" fotografii.
Kadrowanie
Często z przyzwyczajenia umieszczamy postaci i fotografowane obiekty w samym środku kadru. Żeby zdjęcia były ciekawsze, skorzystaj z zasady „złotego podziału".
Podziel kadr na 3 równe poziome i pionowe części i staraj się aby „temat" twojego zdjęcia znalazł się w 1/3 lub 2/3 kadru, a nie w centralnej części. Mówiąc prościej – wystarczy, że fotografowany przedmiot lub osoba umieszczona będzie odrobinę na lewo lub prawo od środka zdjęcia, a efekt końcowy będzie wyglądał lepiej.
Pamiętaj o oświetleniu
Staraj się fotografować „ze światłem", a nie „pod światło", zwłaszcza wtedy, gdy są słabe warunki oświetleniowe. Po pierwsze dlatego, że fotografowany obiekt może być niedoświetlony, a po drugie mocne źródła światła świecące wprost w obiektyw mogą doprowadzić do powstania błysków lub innych plam świetlnych na zdjęciu.
Fotografowanie w złych warunkach
Jeśli fotografujesz aparatem w telefonie komórkowym lub nie masz możliwości doświetlenia miejsca zdarzenia (np. lampą błyskową) staraj się unieruchomić aparat na czas wykonywania zdjęcia. Najlepszym rozwiązaniem byłby statyw, ale w „codziennych” warunkach może wystarczyć oparcie ręki z aparatem o stabilny i nieruchomy przedmiot, aby wyeliminować drobne drgania ręki.
Różnorodne ujęcia
Zmieniaj miejsca, z których fotografujesz, perspektywę i kąt widzenia. Czasami wystarczy po prostu ustawić się z aparatem w innym punkcie, zrobić parę kroków w prawo czy lewo. Szukaj też nietypowych miejsc, z których możesz uzyskać szeroki plan (np. cale miejsce zdarzenia), jeśli możesz, zrób też zdjęcia ważnych detali.
Zwróć też uwagę na tło - często zdarza się, że tło, na którym znajduje się fotografowany przedmiot lub osoba, wpływa niekorzystnie na kompozycję zdjęcia. Zwracaj uwagę, czy twój „temat" nie zlewa się z tłem.
Opowiadanie historii
Próbuj wykonywać serie zdjęć, które ułożone kolejno będą opowiadały jakąś historie - wystarczą do tego już 3-4 zdjęcia. Potem możesz stworzyć z nich galerię, która sama w sobie będzie swojego rodzaju „opowieścią“
Naturalność przede wszystkim
Fotografując staraj się, aby swoją osobą nie wpływać na przebieg wydarzeń. Najbardziej naturalne będą zdjęcia, przy robieniu których fotograf nie zaprząta uwagi bohaterów.
9. Bierz i kręć
I znów - użyj komórki
O tym, czy nagranie jest dobre, świadczy nie tylko jego wysoka jakość. Nie musisz mieć profesjonalnej kamery – w zupełności wystarczy Ci ta wbudowana w telefon komórkowy. Komórka to idealne narzędzie do nagrywania niespodziewanych czy dramatycznych zdarzeń, bo masz ją zawsze przy sobie.
Jak trzymać telefon?
Staraj się nie ruszać gwałtownie ręką – telefon komórkowy to bardzo wrażliwe urządzenie. Drgania możesz wyeliminować, opierając rękę o stabilną powierzchnię
Zwróć uwagę na domyślne ustawienia ekranu podczas nagrywania (większość komórek należy trzymać poziomo) – wtedy unikniesz problemu „odwróconego" obrazu podczas wysyłania pliku czy ładowania go na swoje konto w Kontakcie24. Z tego samego powodu staraj się nie przekręcać komórki podczas jednego ujęcia.
Kadrowanie
Podobnie jak przy robieniu zdjęć, stworzysz lepsze i ciekawsze nagranie, gdy będziesz stosował się do zasady „złotego podziału" kadru.
Na czym to polega? Podziel kadr na 3 równe poziome i pionowe części i staraj się, aby główny „temat" twojego wideo znalazł się w 1/3 lub 2/3 kadru – a nie w jego centralnej części. Mówiąc prościej – kręć tak, aby filmowany obiekt nie znajdował się w samym środku ekranu, a nieco z lewej lub prawej strony od centrum.
Nie zdążyłeś? To nic
Staraj się nagrać całą sytuację jak najbardziej zróżnicowanie. Pokaż zdarzenie z różnych ujęć. Jeśli nie zdążysz uchwycić gwałtownego zdarzenia, to nagraj, co się dzieje po nim. Takie nagrania również są wartościowe i z pewnością wzbogacą Twoją informację czy artykuł.
Jeśli planujesz montaż - nagraj jak najwięcej
Duża ilość ujęć przyda się przy pracy nad bardziej profesjonalnym materiałem, zwłaszcza gdy zakładasz montaż dłuższego filmu/reportażu. Dlatego staraj się nagrać jak najwięcej z wydarzenia, którego jesteś świadkiem. Łatwiej będzie potem wybrać najbardziej ciekawy czy odpowiedni fragment.
Ruchy kamery
Unikaj gwałtownych ruchów kamerą/komórką. Być może zabrzmi to zaskakująco, ale zdecydowanie lepsza jest przewaga ujęć statycznych, więc o ile nie jest to konieczne – nie używaj funkcji zoom. Dynamizm często zamiast pożądanego efektu daje skutki niestrawne dla widza –wzrok nie nadąża za „biegającym" na wszystkie strony obrazem.
Światło
Pamiętaj, że im więcej światła, tym więcej zobaczy kamera. Ważne jest, żeby światło możliwie jasno świeciło na to, co filmujemy – wtedy obraz wygląda ostro i wyraźnie.
Najlepsze jest też światło naturalne, dlatego jeśli np. kręcisz wideo z konkretnym bohaterem, lepiej wyjdź z nim na zewnątrz. Unikaj filmowania pod światło lub na jasnym tle – niezbyt dobrym pomysłem jest np. ustawienie bohatera w pokoju na tle okna.
10. Zagraj dźwiękiem
Więcej wrażeń i emocji
W niektórych sytuacjach, to co mówią dane osoby, jest tak samo ważne jak obraz, który nagrywasz. Podobnie jest z dźwiękami otoczenia – trzask zderzenia czy szum tłumu może wzbogacić twoje nagranie.
Cicho sza!
Wideo kompletnie pozbawione ścieżki dźwiękowej jest dla większości widzów nienaturalne, pozbawione ważnego elementu. Pamiętaj, że kamera czy komórka najlepiej „zbiera" twój głos, dlatego podczas kręcenia powstrzymaj się od takich komentarz, których nie chciałbyś potem usłyszeć w sieci czy telewizji.
Podejdź bliżej
Gdy nagrywasz wideo komórką lub prostym aparatem fotograficznym, a wiesz, że to, o czym mówią bohaterowie jest bardzo ważne, podejdź z aparatem jak najbliżej. Dzięki temu jest szansa, że słowa nagrają się w miarę „czysto".
Jak najmniej szumów
Możesz być zaskoczony, jak wiele zewnętrznych odgłosów może zakłócić rozmowę z twoim bohaterem – wystarczy silny wiatr czy przejeżdżające samochody. Jest kilka prostych sposobów na takie szumy. Jeśli wieje silny wiatr „zablokuj" go rozmówcą, a sam stań naprzeciw niego. Na szum ulicy może pomóc schowanie się za najbliższym blokiem czy samochodem.
MASZ PYTANIE?
Zacznij od POMOCY
Napisz maila na adres kontakt24@tvn.pl lub zadzwoń na numer: 22 324 24 24 bądź 516 4444 24